Firmalar tarafından malların taşınması ve malların sev edilmesi sırasında elektronik ortamlarda matbu olarak hazırlanan irsaliye belgelerinin hazırlanmasına e-irsaliye denir. Halihazırda kağıt ortam yerine elektronik ortamda hazırlanan irsaliye belgelerinin malların sevkiyatından önce hazırlanması gerekir.
Hukuki anlamda kağıt irsaliye ile
e-irsaliye arasında bir fark bulunmuyor. Kağıt olarak hazırlanan irsaliye belgeleri taşıma irsaliyesi ve sevk irsaliyesi olmak üzere ayrı iki belge hazırlanmalıdır.
Fakat e-irsaliyenin sevk irsaliyesi olarak kullanılması yeterlidir. Çünkü taşıma irsaliyesinin kağıt olarak kullanılması gerekir. Ticari faaliyette bulunan firmaların e-irsaliye kullanmasının en büyük nedeni firmaların operasyonel süreçlerini yönetirken zamandan tasarruf etmektir.
E-İrsaliye Kimler İçin Zorunludur?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan olduğu 509 sıra nolu Vergi Usul Kanununca e-irsaliyenin kullanılması şu durumlarda zorunludur;
- Mal sevkiyat işlemleri bulunan tüm firmaların e-irsaliyeye geçmesi zorunludur. Ayrıca serbest meslek gruplarına dahil olan firmaların da e-irsaliye kullanma zorunluluğu bulunuyor.
- E-irsaliye kaydı bulunmayan alıcılara sevk irsaliyesi e-irsaliye olarak kesilebilir.
- Vergi düzeyi düşük olan ya da riskli durumda olan mükelleflerin e-irsaliye kullanma zorunluğu vardır.
Yukarıdaki şartlara sahip olan firmaların e-irsaliyeye geçiş zorunluluğu bulunuyor.
E-İrsaliyenin Özellikleri
Ticari faaliyette bulunan firmalar tarafından kullanılan e-irsaliyenin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kağıt irsaliye ile e-irsaliye hukuki olarak aynı özelliklere ve geçerliliğe sahiptir.
- E-fatura kaydı bulunmayan işletmeler e-irsaliye gönderemez. Bu nedenle ilk olarak e-fatura kaydının oluşturulması gerekir.
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre e-irsaliyede, matbu irsaliyede bulunması gereken tüm bilgilerin yer alması gerekir.
- E-irsaliyesi sevk irsaliyesi olarak kullanılabilir.
- Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından e-irsaliye veri şekli ve standartları belirlenir.
- E-irsaliye üzerinde yer alan barkod ya da karekod ile irsaliye sorgusu yapılır.
Yol denetimleri sırasında memurlar tarafından kullanılan sistem üzerinden sevk irsaliyesi sorgulamaları kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir.
E-İrsaliye Kimlere Kesilir?
E-irsaliye sistemi ticari faaliyette bulunan ve sisteme kayıtlı firmalar tarafından kullanılmaktadır.
Elektronik ortamda hazırlanıp gönderilen e-irsaliye, sadece alıcı ve göndericinin e-irsaliye sistemine kayıtlı olması durumunda kullanılabilir. Gönderici ya da alıcının e-irsaliye kullanıcısı olmaması durumunda irsaliye, e-arşiv fatura ya da sevk irsaliyesi olarak gönderilebilir.
E-İrsaliye Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Ticari faaliyette bulunan firmaların e-irsaliye kullanmasının avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kağıt kullanımını azaltan e-irsaliye doğayı koruyan bir uygulama olarak kullanılmaktadır.
- E-irsaliye ile bilgiler güvenle arşivlenip, eski belgelere kolay ve kısa süre içerisinde erişilebilir.
- E-irsaliye ile birlikte kağıt, baskı ve postalama gibi maliyetler de ortadan kalkmış olur.
- E-irsaliye ile işlemler daha hızlı ve zahmetsiz şekilde halledilir.
E-irsaliye kullanımının firmalar açısından büyük avantajlar sağlamaktadır.
Editör: TE Bilisim
