Gelişmekte olan ülkelerdeki enflasyon ortalamasını Türkiye ve Venezüella’nın yükselttiğini vurgulayan Bakırlıoğlu,
“Gelişmiş ülkelerde şu anda ortalama enflasyon yüzde 3; hedeflenen yüzde 2, bizde yüzde 75. Yani gelişmekte olan bu ülkelerden bizi çıkartın, belki bu ülkeler yüzde 3,5 hedeflerine ulaşırlar. Biz burada aykırı değeriz, uç değeriz; istatistikte aykırı değerler, uç değerler hesaba katılmaz, onları çıkarmak lazım. Bizi çıkarın, Venezüella’yı çıkarın, bir iki ülkeyi çıkarın, gelişmekte olan ülkeler de hedefleri tuttururlar” dedi.
Sıcak Para Ekonomisi Problem Yaratacak
Sıcak paranın ilerleyen dönemlerde ülkemiz ekonomisi için çok ciddi problem yaratacağına dikkat çeken Bakırlıoğlu,
“Merkez Bankası’nın yıl sonundaki dolar tahmini 38,78. Standard & Poor’s’un ise 32. Yani şu an kur 32, yıl sonunda da kurun 32 ile 38 arasında olacağı tahmin ediliyor. Bugün 1 milyon doları bozduğumuz zaman 32 milyon lira yapıyor. Bunun altı aylık faizini hesaplıyorsunuz, 38,78’e böldüğünüz zaman yüzde 17 gibi bir rakam çıkıyor. Dolar üzerinde yüzde 17’lik bir artış söz konusu. Eğer Standard & Poor’s’un tahmini doğruysa yani 32’ler olacaksa yıl sonunda dolarda yaklaşık yüzde 25’lik bir fark var. Şu anda rezervler artıyor, sizin verdiğiniz rakamlarda 19 Nisan ile 24 Mayıs arasında yaklaşık 8,5 milyar dolarlık bir portföy girişinden bahsediliyor; bu rakamlar ciddi rakamlar. Fakat bu paranın çıkışı hâlinde de ödenecek bedellerin de çok yüksek olacağı manası da görülüyor. Herhâlde şu anda politika faizi olarak dünyada en yüksek ülkelerden bir tanesiyiz; ya birincisiyiz ya ikincisiyiz. Bu, ileride çok ciddi bir problem olarak gözükecek” ifadelerini kullandı.
Konut Fiyat Endeksi 6 Kat Arttı
Konut Fiyat Endeksi’nde 6 kat bir artış olduğunu söyleyen Bakırlıoğlu,
“Merkez Bankası’nın her ay açıkladığı verilere baktığımız zaman, şu anda Konut Fiyat Endeksi mart ayı verisi 1.230. Bu verilere göre konut fiyatları artış hızında bir yavaşlama olduğu görülüyor. Bir önceki aya göre yüzde 1’lik bir artış söz konusu, yılbaşına göre bakarsanız da yüzde 52’lik bir artış söz konusu, manşet enflasyondan daha yavaş bir artış söz konusu. Ancak bu endeks 2017 yılında 100’dü, 2021 yılında da 200’dü, bugün 1.230 yani 6 katlık bir artış var konut fiyatlarında. Mart ayının rakamlarına göre Türkiye’de ortalama bir evin metrekare fiyatı yaklaşık 32 bin lira. Yani 100 metrekare bir ev almaya kalktığınız zaman 3 milyon 200 bin lira gibi rakam söz konusu.
Faizlerdeki artışa bakıldığı zaman 2021 yılıyla bugünkü faizleri karşılaştırdığımız zaman da yaklaşık 4,5 katlık bir artış söz konusu. Konut fiyatları 6 kat artmış, faizler yaklaşık 4,5 kat artmış.
Diyelim ki 100 metrekare bir ev almaya niyetlendiniz, 3 milyon 200 bin lira ortalama fiyat. ‘Hadi, 2 milyon lira kredi çekelim.’ dediniz, o hâlde, 4,29’la 2 milyon liraya on yıl vadeli toplamda 10 milyon 363 bin lira para ödeyeceksiniz. On yıl boyunca aylık tutar da 86.500 lira. Bugün, bu ülkede -asgari ücretlinin zaten hayali de- ortalama memur maaşlarını baz alalım, bir evde 2 memur olduğunu yani eve 34 bin liradan 68 bin lira gibi bir rakamın girdiğini varsayalım. Bu şartlar altında asgari ücretlilerin konut sahibi olması zaten hayal, memurlarımızın da bu oranlarla ev sahibi olması imkânsız. Ben daha önce de aynı örnekleri vermiştim. Yani 1 milletvekilinin bile bu şartlarda 2 milyon kredi kullanıp da 3 milyon liralık bir ev alıp da ev sahibi olması neredeyse imkânsız, zaten bu da rakamlara yansımış durumda. İpotekli konut satışlarında çok ciddi düşüşler var, konut satışlarında çok ciddi düşüşler var. Neden ben 2021 yılını baz alarak bunu anlattım? 2021 yılında birileri bir yanlış yaptı ki konut fiyatları 6 kat arttı, faizler de 4,5 kat arttı ve bugün ülkemizdeki insanlar çok ciddi bir barınma kriziyle karşı karşıya. Konut fiyatlarındaki artışlar hâliyle kira fiyatlarını da etkilemiş oldu ve çok ciddi bir barınma kriziyle karşı karşıyayız” dedi.
Avrupa Birliği’ndeki 27 Ülkenin Enflasyonu Toplamı Bir Türkiye Etmiyor
Türkiye’deki yüksek enflasyona dikkat çeken Bakırlıoğlu;
“EUROSTAT’ta Avrupa Birliği’ndeki ortalama enflasyon yüzde 2,6. Burada 27 ülke var. Çarptığımızda 2,6’yla enflasyon yüzde 70 oluyor. Yani bütün Avrupa Birliği ülkelerinin enflasyonunu alt alta topladığımız zaman Türkiye’deki enflasyon rakamına ulaşamıyoruz ve biz bu enflasyonla uzun süre yaşamak zorunda kalacağız. 2026’da işte tek haneli enflasyon hedefine ulaşmayı düşünüyorsunuz. Enflasyon düşünce, hayat pahalılığımızı mı azaltacak? Türk halkı uzun bir süre daha yüksek enflasyonla yaşamak zorunda kalacak. Emeklilerin, dar gelirlilerin gelirleri, maaş artışları TÜİK’e göre, harcamaları ENAG’a göre. Biri yıllık enflasyon yüzde 75 diyor, ötekisi yüzde 120 diyor” şeklinde konuştu.
Bakırlıoğlu ayrıca Merkez Bankası Başkanına,
“818 milyar liralık Merkez Bankası’nın zararının ne kadarı kur korumalı mevduattan kaynaklanıyor, 2023 yılında bu 818 milyar liralık muazzam zararda kur korumalı mevduatın katkısı nedir?” diye sordu.
