Türkiye 6 Şubat 2023 günü son yılların en büyük felaketine uyandı. Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan 7.8 büyüklüğündeki deprem başta Hatay olmak üzere 11 ilde büyük yıkımlara yol açtı. Saatler sonra yaşanan 7.5 büyüklüğündeki ikinci deprem ise tabloyu daha da kötüleştirdi. Yüzbinlerce bina yıkılırken, son olarak 50 bin 783 kişinin hayatını kaybettiği, 107 bin 204 kişinin ise yaralı olduğu belirtildi.
Depremin üzerinden tam bir yıl geçerken, bazı vatandaşların ise kayıplarını bulma çabası ise hala sürüyor. Enkaz altında kaldıklarını düşündükleri sevdiklerinin cenazelerini bulamayanların bir çoğu; onların öldüğünü kabul ederken, bazıları ise bir gün çıkıp gelecek umuduyla bekliyor.
Ancak bu tür vakalarda resmi prosedürlerde Türk Medeni Kanunu’nun 32. Maddesi’ne göre cesedine ulaşılamayan kişi ölüm karinesinden faydalanılması için gaip sayılıyor.
Kayıp olanlar ölü kabul edilecek
Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Elif Aydın Özdemir, Sputnik'e yaptığı açıklamada kayıp olanların bir yılın dolmasının ardından ölü kabul edileceğini söyledi.
17 Ağustos 1999 Gölcük depreminden daha ağır bir tablo olduğunu belirten Özdemir, şu ifadeleri kullandı:
"Enkaz altında kaldığı bilinen ve cesedine ulaşılamayan kişiler için, depremin üzerinden 1 yıl sonra yeni en erken 6 Şubat 2024’te gaiplik istemiyle mahkemeye başvurulabilir ve mahkeme kararıyla gaip sayılır ve ölmüş gibi kabul edilir.
Enkaz altında kaldığı bilinen ve cesedine ulaşılamayan kişiler için Türk Medeni Kanunu’nun 31. maddesinde düzenlenen ölüm karinesinden veya aynı kanunun 32. maddesinde yer alan gaiplik karinesinden işlem yapılabilir. Ölüm karinesi halinde, kişinin her ne kadar cesedine ulaşılamasa da sanki cesedine ulaşılmış ve öldüğü tespit edilmiş gibi işlem yapılır. Bu sonucun doğabilmesi için öncelikli olarak kişinin ölümüne kesin gözle bakılacak bir durumda kaybolmuş olması ve cesedine de kendisine de ulaşılamaması gerekir.
Depremin olduğu zaman yıkılan binada kesin olarak bulunduğunun ve aradan geçen bunca zamandır kendisine veya cesedine ulaşılamamış olması gereklidir. Gaiplik karinesinden ise, kişinin ancak ölüm tehlikesi içinde kaybolması veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamaması ve ölümü hakkında kuvvetli olasılık olması halinde yararlanılabilir."