Sarıkamış’a Rus askerleri için mezarlık

Osmanlı Rus savaşı sırasında çoğu donarak olmak üzere 90 bin şehit verilen Sarıkamış harekatının 108. yılı Manisa’da düzenlenen törenle anıldı. Kahvaltı programıyla başlayan anma programına Manisa Vali Vekili Aydın Memük, Şehzadeler Belediye Başkanı Ömer Faruk Çelik, Manisa Büyükşehir Belediye Başkan Danışmanı Nursel Ustamehmetoğlu, Yunusemre Belediye Başkan Vekili Arif Alkan, Manisa Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Fırat Yılmaz, Sarıkamış Şehitleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Başkanı Öztürk Demir, ünlü tarihçi Prof. Dr. Mehmet Çelik, askeri erkan, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve davetliler katıldı.

"Bölge barışına büyük katkısı olacak"
Sarıkamış şehitlerinin anlatıldığı ve dernek çalışmalarının yer aldığı video gösteriminin ardından programın açılış konuşmasını yapan Sarıkamış Şehitleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Başkanı Öztürk Demir yıllardır üzerinde titizlikle çalıştıkları projeden bahsetti. Sarıkamış’ta 90 bin Türk askerinin şehit olmasının yanında mezarları olmayan 32 bin Rus askerinin de olduğunu hatırlatan Demir, Anzak askerleri için Çanakkale’de yapılan askeri mezarlık gibi Sarıkamış’ta da Rus askerleri için tek tip mezarlık projelerinin Sarıkamış’a ve ülkeye kazandıracağı faydalardan bahsetti. Projeyi büyük bir titizlik ve özenle hazırladıklarından bahseden Demir, "Sarıkamış’ta 32 bin Rus’un hayatını kaybettiğini biliyoruz. Bunlarla ilgili çalışma yaptık. Bu bir örnektir. Mezarlıkları olmayan pek çok askerimiz vardı gerek Türk bizim şehitlerimiz gerekse Rus askerlerinde. Biz bunlarla ilgili bir çalışma yapalım, şehitliklerimizi gün yüzüne çıkaralım, kaybolmuş mezarlıkları ortaya çıkaralım ve onlara tek tip şekilde mezarlar yapalım. Projemizin amaç ve hedeflerinden en önemlisi 1914 Sarıkamış’ta hayatını kaybeden Rus-Türk askerleri için ortak anma programı hazırlamak. Projenin amacı Tarihin iki büyük devletinin, iki büyük milletin ortak hafızalarından acıları silmekti. Çanakkale Savaşından sonra İngilizler, Avustralyalılar, Yeni Zelandalılar, Çanakkale Savaşından sonra çok ciddi bir şekilde oradaki Anzak askerlerini ziyaret etmek için her yıl Çanakkale’ye gelirler ve burada ayinler düzenlerler. Bu dolayısıyla Türk milletinin ne kadar kadim ve büyük bir millet olduğunu gösteriyor. Biz de bu projenin Sarıkamış’ta olması için bir çalışma yapalım dedik. İngilizler, Avustralyalılar binlerce kilometre öteden gelip kendi askerlerini anabiliyorsa Ruslar bizim kapı komşumuz, sınır komşumuz, onlar neden gelmesin. Bunlarla ilgili aslında tarih kitaplarını okursanız, anıları okusanız, aslında Rus-Türk Savaşının bitiminde çok önemli bir şeyi görüyoruz. Rusların çektiği videolarda da bunu net bir şekilde görüyoruz. Savaş bittikten sonra binlerce şehidimiz topluluklar halinde olunca Rus generalin biri şunu yapıyor. Bütün askerleri topluyor ve diyor ki, ’En yakın köylerden imamlar getirin. Buradaki şehitler buradaki askerler kendi dini kurallarına kendi örflerine göre defnedilsin’ demiştir. Bu aslında Rus Generalin savaş sonrası gösterdiği büyük bir saygıdır. Bunlar savaş sonrası çekimlerde de açıkça görülüyor. Biz de şöyle bir şey yapalım diyoruz. Sarıkamış’ta kaybolan Rus mezarlarını bulalım, Türk şehitlerimizle birlikte onlara yakışır şekilde mezarlık yapalım. Her yıl onlar da Sarıkamış’a gelip kendi dedelerini ziyaret etsinler yad etsinler. Hem uluslararası anlamda da çok önemli güzel bir proje olacağı kanısındayız. Bölge barışına da çok büyük katkısı olacak. Rusların gelip Sarıkamış’taki dedelerini yad etmeleri bölge barışına da büyük katkısı olacaktır." dedi.
Demir’in konuşmasının ardından projenin hazırlanmasında büyük katkıları olan Prof. Dr. Mehmet Çelik de projenin çok önemli olduğunu Sarıkamış’a yapılacak Rus Askeri mezarlığı ile komşu iki ülkenin ilişkilerinin daha da güçleneceğini söyledi.
Programın ardından katılımcılar Laleli Pakının içinde bulunan ve geçen sene Manisalı Sarıkamış şehitleri için yapılan Sarıkamış Şehitliğine kadar kortej yürüyüşü gerçekleştirdi. Dernek tarafından Manisalı şehitlerin isimlerinin yazılı olduğu anıta çelenk sunumunun ardından başta Sarıkamış şehitleri olmak üzere tüm şehitler için saygı duruşunda bulunularak İstiklal Marşı okundu. Manisa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu ekibi tarafından hazırlanan Sarıkamış gösterisinin ardından program şehitliğe karanfil sunulmasıyla sona erdi.