Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, koyun sayısında, 2012 yılında, 25 milyon koyunla 12’inci sırada olan Türkiye, 1 milyon tonu aşkın koyun sütü üretimiyle Çin’in ardından ikinci, 248 bin 840 ton koyun eti üretimiyle 8’inci olduğunu bildirdi.   Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2011 yılında 23 milyon 89 bin 691 adet baş olan koyun sayısının 2012 yılında 25 milyon 31 bin 565’e çıktığını, koyun eti üretiminin aynı yıllarda 229 bin 640 tondan 248 bin 840 tona, koyun sütü üretiminin ise 892 bin 822 tondan 1 milyon tonu aşarak 1 milyon 10 bin 7 tona yükseldiğini belirtti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Dünya koyun sayısının yüzde 2,14’ünü barındıran Türkiye’nin, koyun eti üretimin yüzde 2,75’ini, koyun sütü üretiminin yüzde 9,98’ini karşıladığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti: “Türkiye, 2012 yılında, koyun sayısını yüzde 8,41, koyun eti üretimini yüzde 8,36, koyun sütü üretimini ise yüzde 13,13 artırdı. Koyun sütünde Türkiye, 100 bin tonun üzerinde üretim yapan 17 ülke içinde üretimini en fazla artıran ülke oldu.   -Koyun sayısı, koyun eti ve sütü üretiminde Çin birinci-   Dünyada, 2011 yılında 1 milyar 152,4 milyon baş olan koyun sayısı, yüzde 1,44 artışla 2012 yılında 1 milyar 169 milyona çıktı. Koyun sayısında, 2012 yılı verilerine göre, 187 milyon başla Çin birinci olurken, bu ülkeyi 75 milyonla Hindistan, 74,7 milyonla Avustralya, 52,5 milyonla Sudan (Sudan ve Güney Sudan’ın toplamı), 48,75 milyonla İran, 38,5 milyonla Nijerya, 32,2 milyonla İngiltere, 31,3 milyonla Yeni Zelanda, 28,4 milyonla Pakistan, 25,5 milyonla Etiyopya, 25,2 milyonla Cezayir izledi. Türkiye, 25 milyon 31 bin 565 baş koyunla 12’inci olurken, Türkiye’yi 24,4 milyonla Güney Afrika Cumhuriyeti, 20,8 milyonla Rusya takip etti. Koyun eti üretimi, dünyada 2012 yılında, 2011 yılına göre yüzde 1,93 artarak 9 milyon 930,8 bin tondan 10 milyon 122,5 bin tona yükseldi. Üretimde ilk sırayı 1 milyon 580 bin tonla Çin alırken, Türkiye 1 milyon 10 bin 7 tonla ikinci, Suriye 703 bin tonla üçüncü,  Yunanistan 699,5 bin tonla dördüncü, Romanya 651 bin tonla beşinci, Somali 615 bin tonla altıncı, İspanya 552,5 bin tonla yedinci, Sudan 532 bin tonla sekizinci sırayı aldı. Koyun eti üretimi, dünyada 2011 yılında 8 milyon 347,7 bin ton iken, 2012 yılında yüzde 1,6 artışla 8 milyon 480,8 bin tona yükseldi. Çin, 2 milyon 80 bin tonla koyun eti üretiminde birinci olurken, Avustralya 607,5 bin tonla ikinci, Yeni Zelanda 447,3 bin tonla üçüncü, Sudan 357,3 bin tonla dördüncü, Hindistan 295,8 bin tonla beşinci, İngiltere 285 bin tonla altıncı, Cezayir 261,8 bin tonla yedinci, Türkiye 248 bin 840 tonla sekizinci, Suriye 182,9 bin tonla dokuzuncu, Rusya 172,6 bin tonla onuncu oldu.”   -Koyunculuk et ve süt üretiminde önemli bir yer edindi-   Bayraktar, koyunculuğun özellikle et ve süt üretiminde önemli bir yer edindiğini, gelir seviyesinin yükselmesi ve tüketimin artmasıyla kırmızı ette oluşabilecek açığın kapatılması için keçi ve mandayla birlikte en önemli alternatif kaynaklardan birisi olduğunu belirtti. Kırmızı et yanında koyun sütünden yapılan peynirlerin büyük ilgi gördüğünü, katma değeri yüksek bu ürünlerin her geçen gün tüketiciler tarafından daha fazla talep edildiğine dikkati çeken Şemsi Bayraktar, “Mevcut koyun yetiştiriciliği potansiyelimiz düşünüldüğünde, koyunculuktan elde edilen ürünlerin ve dış pazarlarda ihracat potansiyelinin artırılması da mümkün görülmektedir. Yapılan çalışmalar Avrupa Birliği (AB) içinde hayvancılıkta rekabet gücü en yüksek hayvancılık üretiminin küçükbaş hayvancılık olduğunu göstermektedir” dedi.   -Yapılması gerekenler-   Öncelikle rekabet gücünün artırılması ve beklenen üretim artışlarının sağlanabilmesi için bazı tedbirlerin alınması gerektiğini bildiren Bayraktar, bunları şöyle sıraladı: “Mevcut iç ve dış talep dikkate alınarak üretim planlaması yapılmalı, Üretici maliyetlerin düşürülmesi, üretici gelirlerinin üretimi sürdürülebilecek seviyelerde tutulması için tedbirler alınmalı, gerekli destekler sağlanmalı, Üretim maliyeti düşse bile tüketiciler bu ürünleri çok ucuza tüketememektedirler. Bu ise hem aracı sayısının azaltılması hem de perakendecilerin yüksek kar marjları konusunda kontrol edilmesiyle mümkün olabilecektir. Bu konuda gerekli tedbirler alınmalı, Meralar ıslah edilerek üreticilerin hizmetine sunulmalı ve ıslah edilen meraların tekrar tahrip edilmesinin önleyici tedbirler alınmalı, Hayvan hastalıklarıyla etkin mücadele edilmeli, Üreticilere verilen desteklere artırılarak devam edilmeli, Kaçak canlı hayvan ve et girişleri önlenmeli, Canlı hayvan ve et ithalatına izin verilmemeli, Kesimhaneler başta olmak üzere altyapı sorunları halledilmeli, bu konuda desteklemeler yapılmalıdır.” Dünyada 5 milyon başın üzerinde koyun varlığına sahip 50 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:    
   

2011

2012

2011

2012

 
   

Koyun

Koyun

Payı

Payı

Değişim
  Ülkeler

Sayısı

Sayısı

(Yüzde)

(Yüzde)

(Yüzde)
1 Çin

185.120.000

187.000.000

16,06

16,00

1,02
2 Hindistan

74.500.000

75.000.000

6,46

6,42

0,67
3 Avustralya

73.098.761

74.721.551

6,34

6,39

2,22
4 Sudan (x)

52.290.000

52.500.000

4,54

4,49

0,40
5 İran

49.000.000

48.750.000

4,25

4,17

-0,51
6 Nijerya

38.000.000

38.500.000

3,30

3,29

1,32
7 İngiltere

31.634.000

32.215.000

2,75

2,76

1,84
8 Yeni Zelanda

31.132.329

31.262.715

2,70

2,67

0,42
9 Pakistan

28.086.000

28.400.000

2,44

2,43

1,12
10 Etiyopya

24.221.384

25.489.204

2,10

2,18

5,23
11 Cezayir

23.989.330

25.194.105

2,08

2,16

5,02
12 Türkiye

23.089.691

25.031.565

2,00

2,14

8,41
13 Güney Afrika

24.302.776

24.391.112

2,11

2,09

0,36
14 Rusya

19.761.337

20.766.815

1,71

1,78

5,09
15 Fas

18.737.340

19.006.080

1,63

1,63

1,43
16 Kenya

17.821.600

18.171.000

1,55

1,55

1,96
17 Moğolistan

15.668.530

18.141.359

1,36

1,55

15,78
18 Suriye

18.071.211

18.062.841

1,57

1,55

-0,05
19 İspanya

17.002.700

16.813.700

1,48

1,44

-1,11
20 Brezilya

17.668.063

16.789.492

1,53

1,44

-4,97
21 Arjantin

14.731.000

16.300.000

1,28

1,39

10,65
22 Kazakistan

15.110.000

15.200.000

1,31

1,30

0,60
23 Türkmenistan

13.650.000

14.000.000

1,18

1,20

2,56
24 Afganistan

14.262.000

13.820.000

1,24

1,18

-3,10
25 Özbekistan

12.916.600

13.629.500

1,12

1,17

5,52
26 Mali

12.458.522

13.081.448

1,08

1,12

5,00
27 Endonezya

11.372.000

12.768.400

0,99

1,09

12,28
28 Somali

12.250.000

12.300.000

1,06

1,05

0,41
29 Peru

14.050.173

12.183.777

1,22

1,04

-13,28
30 Suudi Arabistan

10.096.000

11.000.000

0,88

0,94

8,95
31 Nijer

10.018.857

10.369.517

0,87

0,89

3,50
32 Yunanistan

9.781.000

9.585.000

0,85

0,82

-2,00
33 Yemen

9.358.000

9.419.000

0,81

0,81

0,65
34 Moritanya

8.900.000

9.000.000

0,77

0,77

1,12
35 Bolivya

8.877.510

8.900.000

0,77

0,76

0,25
36 Burkina Faso

8.490.513

8.745.205

0,74

0,75

3,00
37 Romanya

8.417.437

8.533.434

0,73

0,73

1,38
38 Meksika

8.219.386

8.405.902

0,71

0,72

2,27
39 Irak

8.183.000

8.200.000

0,71

0,70

0,21
40 Azerbaycan

7.931.892

8.019.799

0,69

0,69

1,11
41 Fransa

7.618.034

7.463.741

0,66

0,64

-2,03
42 Uruguay

7.474.000

7.350.000

0,65

0,63

-1,66
43 Libya

7.100.000

7.150.000

0,62

0,61

0,70
44 İtalya

7.900.016

7.015.700

0,69

0,60

-11,19
45 Tunus

6.998.630

6.802.420

0,61

0,58

-2,80
46 Senegal

5.515.600

5.887.000

0,48

0,50

6,73
47 Tanzanya

6.400.000

5.714.975

0,56

0,49

-10,70
48 Mısır

5.365.065

5.450.000

0,47

0,47

1,58
49 ABD

5.480.000

5.365.000

0,48

0,46

-2,10
50 İrlanda

4.694.700

5.170.000

0,41

0,44

10,12
  Dünya Toplamı

1.152.396.163

1.169.004.916

100,00

100,00

1,44
  Dünyada 100 bin tonun üzerinde koyun sütü üreten 17 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:    
   

2011

2012

 

 

 
   

Koyun

Koyun

 

 

 
   

Sütü

Sütü

2011

2012

 
   

Üretimi

Üretimi

Payı

Payı

Değişim
  ÜLKELER

(Ton)

(Ton)

(Yüzde)

(Yüzde)

(Yüzde)
1 Çin

1.529.000

1.580.000

15,40

15,61

3,34
2 Türkiye

892.822

1.010.007

8,99

9,98

13,13
3 Suriye

705.554

703.008

7,10

6,94

-0,36
4 Yunanistan

773.000

699.500

7,78

6,91

-9,51
5 Romanya

632.913

650.912

6,37

6,43

2,84
6 Somali

600.000

615.000

6,04

6,08

2,50
7 İspanya

519.600

552.517

5,23

5,46

6,34
8 Sudan (x)

530.000

532.000

5,34

5,26

0,38
9 İran

459.843

465.000

4,63

4,59

1,12
10 İtalya

417.839

406.177

4,21

4,01

-2,79
11 Cezayir

320.000

336.000

3,22

3,32

5,00
12 Fransa

273.550

274.686

2,75

2,71

0,42
13 Afganistan

212.000

211.000

2,13

2,08

-0,47
14 Mali

173.357

159.000

1,75

1,57

-8,28
15 Nijer

120.226

124.434

1,21

1,23

3,50
16 Endonezya

122.550

123.000

1,23

1,22

0,37
17 Moritanya

115.500

118.250

1,16

1,17

2,38
  Toplam

9.930.801

10.122.522

100,00

100,00

1,93
  Dünyada 100 bin tonun üzerinde koyun eti üreten 21 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:  
   

2011

2012

 

 

 
   

Koyun Eti

Koyun Eti

2011

2012

 
 

 

Üretimi

Üretimi

Payı

Payı

Değişim
  Ülkeler

(Ton)

(Ton)

(Yüzde)

(Yüzde)

(Yüzde)
1 Çin

2.050.041

2.080.003

24,56

24,53

1,46
2 Avustralya

564.398

607.459

6,76

7,16

7,63
3 Yeni Zelanda

464.588

447.302

5,57

5,27

-3,72
4 Sudan (x)

356.252

357.260

4,27

4,21

0,28
5 Hindistan

293.422

295.822

3,52

3,49

0,82
6 İngiltere

301.000

285.000

3,61

3,36

-5,32
7 Cezayir

253.300

261.800

3,03

3,09

3,36
8 Türkiye

229.640

248.840

2,75

2,93

8,36
9 Suriye

183.218

182.910

2,19

2,16

-0,17
10 Rusya

170.888

172.632

2,05

2,04

1,02
11 Nijerya

168.108

170.308

2,01

2,01

1,31
12 Pakistan

158.425

164.087

1,90

1,93

3,57
13 Fas

143.715

148.005

1,72

1,75

2,99
14 Güney Afrika

106.895

134.143

1,28

1,58

25,49
15 Türkmenistan

130.006

133.000

1,56

1,57

2,30
16 İran

107.186

129.725

1,28

1,53

21,03
17 Kazakistan

128.201

127.477

1,54

1,50

-0,56
18 İspanya

134.700

121.845

1,61

1,44

-9,54
19 Fransa

116.000

117.000

1,39

1,38

0,86
20 Özbekistan

114.965

115.497

1,38

1,36

0,46
21 Afganistan

115.520

112.000

1,38

1,32

-3,05
  Dünya Toplamı

8.347.670

8.480.824

100,00

100,00

1,60
  (x): Sudan rakamları Sudan ve bu ülkeden ayrılan Güney Sudan verilerinin toplamından oluşmaktadır. Kaynak: FAO
Editör: TE Bilisim